رهبر معظم انقلاب در این رابطه فرمودهاند: "مسئلهى حضور مردم و انتخابات در نظام جمهورى اسلامى با اين
شكل بديع و تازهاى كه در دنيا عرضه مي شود،
مسئلهى بسيار مهمى است؛ جا دارد دربارهى آن
بيشتر تأمل شود، حرف زده شود، بحث شود. مسئله، مسئلهى
مردمسالارى دينى است؛ يعنى حضور يكپارچهى
مردم، رقابت جدى، فعاليت و تلاش حقيقى مردمى، در كنار معيارهاى اسلامى و
معيارهاى الهى. اين تركيب شگفتآور همان چيزى است كه بشريت
محتاج آن است؛ تشنهى آن است." ۱۳۸۸/۰۵/۱۲
جمهوری اسلامی ایران در سی و پنج سال حیات خود شش رئیس جمهور داشته است. دو رئیس جمهور اول ایران نتوانستند دوران چهار ساله مسئولیت خود را به پایان برسانند؛ اولی(بنی صدر) برکنار شد و از ایران گریخت و دومی(شهید رجایی) در انفجاری در ساختمان نخست وزیری ترور شد. اما چهار رئیس جمهوری که در ادامه عهده دار ریاست قوه مجریه شدند، هر یک دو دوره پیاپی در این سمت بودند.
در آستانه یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، آمار ده دوره پیشین انتخابات را مرور می کنیم.
اولین دوره
- تاریخ برگزاری: 5 بهمن 1358
- رئیس جمهوری منتخب: ابوالحسن بنی صدر با ۱۰ میلیون و ۷۵۳ هزار و ۷۵۲ رای
- نفر دوم: احمد مدنی
- تعداد ثبت نام کنندگان: ۱۲۴ نفر
- رقبای نهایی: ۹۵ نفر
- تعداد واجدان شرایط: ۲۰ میلیون و ۹۹۳ هزار و ۶۴۳ نفر
- تعداد رای دهندگان: ۱۴ میلیون و ۱۵۲ هزار و ۸۸۷ نفر
- درصد مشارکت: ۶۷.۴ درصد
*ریاست جمهوری بنیصدر تنها ۱۷ ماه به طول انجامید. وی در این مدت به تدریج با تمامی نهادهای انقلابی وارد فاز مقابله شد و در کنار عدم توجه به مصوبات قانونی مجلس به حمایت از گروههایی چون مجاهدین خلق پرداخت. اینچنین بود که ابتدا در ۲۰ خرداد ۱۳۶۰ با حکم امام خمینی (ره) از فرماندهی کل قوا برکنار شد. ۱۱ روز پس از صدور حکم امام، در 31 خرداد 1360 لایحه عدم کفایت سیاسی بنیصدر برای ادامه ریاست جمهوری در مجلس به تصویب رسید. سرانجام در اول تیرماه ۱۳۶۰ متعاقب تصویب لایحه، امام در پاسخ به نامه رئیس مجلس، بنیصدر را از ریاست جمهوری عزل کرد.
دومین دوره
- تاریخ برگزاری: 2 مرداد 1360
- رئیس جمهوری منتخب: محمدعلی رجایی با ۱۲ میلیون و ۷۷۰ هزار و ۵۰ رای
- نفر دوم: عباس شیبانی
- تعداد ثبت نام کنندگان: ۷۱ نفر
- رقبای نهایی: ۴ نفر
- تعداد واجدان شرایط: ۲۲ میلیون و ۶۸۷ هزار و ۱۷ نفر
- تعداد رای دهندگان: ۱۴ میلیون و ۵۷۳ هزار و ۸۰۳ نفر
- درصد مشارکت: ۶۴.۲ درصد
*در روز ۸ شهریور ۱۳۶۰ محمدعلی رجایی رییسجمهوری و محمدجواد باهنر نخستوزیر وقت به همراه گروهی از اعضای هیات دولت در انفجار دفتر نخستوزیری به شهادت رسیدند.
سومین دوره
- تاریخ برگزاری: 10 مهر 1360
- رئیس جمهوری منتخب: آیت الله خامنه ای با ۱۵ میلیون و ۹۰۵ هزار و ۹۸۷ رای
- نفر دوم: اکبر پرورش
- تعداد ثبت نام کنندگان: ۴۶ نفر
- رقبای نهایی: ۴ نفر
- تعداد واجدان شرایط: ۲۲ میلیون و ۶۸۷ هزار و ۱۷ نفر
- تعداد رای دهندگان: ۱۶ میلیون و ۸۴۷ هزار و ۷۱۷ نفر
- درصد مشارکت: ۷۴.۲ درصد
چهارمین دوره
- تاریخ برگزاری: 25 مرداد 1364
- رئیس جمهوری منتخب:آیت الله خامنه ای با ۱۲ میلیون و ۲۰۵ هزار و ۱۲ رای
- نفر دوم: حبیب الله عسکراولادی
- تعداد ثبت نام کنندگان: ۵۰ نفر
- رقبای نهایی: ۳ نفر
- تعداد واجدان شرایط: ۲۵ میلیون و ۹۹۳ هزار و ۸۰۲ نفر
- تعداد رای دهندگان: ۱۴ میلیون و ۲۳۸ هزار و ۵۸۷ نفر
- درصد مشارکت: ۵۴.۷ درصد
پنجمین دوره
- تاریخ برگزاری: ۶ مرداد ۱۳۶۸
- رئیس جمهوری منتخب: اکبر هاشمی رفسنجانی با ۱۵ میلیون و ۵۵۰ هزار و ۵۲۸ رای
- نفر دوم: عباس شیبانی
- تعداد ثبت نام کنندگان: ۷۹ نفر
- رقبای نهایی: ۲ نفر
- تعداد واجدان شرایط: ۳۰ میلیون و ۱۳۹ هزار و ۵۹۸ نفر
- تعداد رای دهندگان: ۱۶ میلیون و ۴۵۲ هزار و ۶۷۷ نفر
- درصد مشارکت: ۵۴.۶ درصد
ششمین دوره
- تاریخ برگزاری: ۲۱ خرداد ۱۳۷۲
- رئیس جمهوری منتخب: اکبر هاشمی رفسنجانی با ۱۰ میلیون و ۵۶۶ هزار و ۴۹۹ رای
- نفر دوم: احمد توکلی
- تعداد ثبت نام کنندگان: ۱۲۸ نفر
- رقبای نهایی: ۴ نفر
- تعداد واجدان شرایط: ۳۳ میلیون و ۱۵۶ هزار و ۵۵ نفر
- تعداد رای دهندگان: ۱۶ میلیون و ۷۶۹ هزار و ۷۸۷ نفر
- درصد مشارکت: ۵۰.۵ درصد
هفتمین دوره
- تاریخ برگزاری: ۲ خرداد ۱۳۷۶
- رئیس جمهوری منتخب: محمد خاتمی با ۲۰ میلیون و ۱۳۸ هزار و ۷۸۴ رای
- نفر دوم: علی اکبر ناطق نوری
- تعداد ثبت نام کنندگان: ۲۳۸ نفر
- رقبای نهایی: ۴ نفر
- تعداد واجدان شرایط: ۳۶ میلیون و ۴۶۶ هزار و ۴۸۷ نفر
- تعداد رای دهندگان: ۲۹ میلیون و ۱۴۵ هزار و ۷۴۵ نفر
- درصد مشارکت: ۷۹.۹ درصد
هشتمین دوره
- تاریخ برگزاری: ۱۸ خرداد ۱۳۸۰
- رئیس جمهوری منتخب: محمد خاتمی با ۲۱ میلیون و ۶۵۹ هزار و ۵۳ رای
- نفر دوم: احمد توکلی
- تعداد ثبت نام کنندگان: ۸۱۴ نفر
- رقبای نهایی: ۱۰ نفر
- تعداد واجدان شرایط: ۴۲ میلیون و ۱۷۰ هزار و ۲۳۰ نفر
- تعداد رای دهندگان: ۲۸ میلیون و ۸۱ هزار و ۹۳۰ نفر
- درصد مشارکت: ۶۶.۶ درصد
نهمین دوره
مرحله اول
- تاریخ برگزاری: 27 خرداد 1384
- راه یافتگان به مرحله دوم:
- اکبر هاشمی رفسنجانی با ۶ میلیون و ۱۹۰ هزار و ۱۲۲ رای
- محمود احمدی نژاد با ۵ میلیون و ۷۱۸ هزار و ۱۲۹ رای
- تعداد ثبت نام کنندگان: ۱۰۱۴ نفر
- رقبای نهایی: ۸ نفر
- تعداد واجدان شرایط: ۴۶ میلیون و ۷۶۸ هزار و ۴۱۸ نفر
- تعداد رای دهندگان: ۲۹ میلیون و ۴۰۰ هزار و ۸۵۷ نفر
- درصد مشارکت: ۶۲.۸ درصد
مرحله دوم
- تاریخ برگزاری: 3 تیر 1384
- رئیس جمهوری منتخب: محمود احمدی نژاد با ۱۷ میلیون و ۲۴۸ هزار و ۷۸۲ رای
- تعداد رای دهندگان: ۲۷ میلیون و ۹۵۸ هزار و ۹۳۱ نفر
- درصد مشارکت: ۵۹.۸ درصد
دهمین دوره
- تاریخ برگزاری: 22 خرداد 1388
- رئیس جمهوری منتخب: محمود احمدی نژاد با 24 میلیون و 527 هزار 516 رای
-نفر دوم: میرحسین موسوی
-تعداد ثبت نام کنندگان: 475 نفر
- رقبای نهایی: 4 نفر
- تعداد واجدان شرایط: 46 ميليون و 199 هزار 997 نفر
- تعداد رای دهندگان: 39 میلیون و 165 هزار و 191 نفر
- درصد مشارکت: 85 درصد
یازدهمین دوره
تاریخ برگزاری: 24 خرداد 1392
-رئیس جمهوری منتخب: ؟
-نفر دوم: ؟
-تعداد ثبت نام کنندگان: 686 نفر
- رقبای نهایی: ؟
- تعداد واجدان شرایط: ؟
- تعداد رای دهندگان: ؟
- درصد مشارکت: ؟
نمودار میزان مشارکت مردم در 10 دوره انتخابات ریاست جمهوری
بیشترین ها و کمترین ها
* انتخابات دهمین دوره رياست جمهوري در 22 خرداد 88 از حيث مشاركت مردمي در پاي صندوق هاي رأي با حدود 85% اولين مقام را پس از رفراندوم جمهوري اسلامي در بين انتخابات های برگزار شده پس از انقلاب اسلامي را دارا مي باشد.
* در ميان 6 رئيس جمهوري منتخب گذشته در ده دوره رياست جمهوري، حضرت آيت الله خامنه اي با 95% بيشترين ميزان آراء را در دوره سوم كسب نمود.
* كمترين ميزان مشاركت مردم در ده انتخابات رياست جمهوري مربوط به ششمين دوره رياست جمهوري در 21 خرداد 72 با 50.66% و بالاترين مشاركت مردمي در دهمين دوره رياست جمهوري در 22 خرداد 88 با 85% مي باشد.
* بيشترين تعداد نامزدهاي تأييد صلاحيت شده در اولين دوره رياست جمهوري با 107 نفر و كمترين نامزدها در پنجمين دوره با 2 نفر بوده است.
* بيشترين افراد داوطلب ثبت نام كننده در نهمين دوره با 1014 نفر بوده و كمترين افراد داوطلب با 46 نفر در سومين دوره بوده است.